Ang diglossia, ayon kay Ferguson (1959),
ay isang uri ng bilingualism sa pagitan ng magkalapit at genetically na
magkaugnay na mga wika o mga variety ng wika.[1]
Sa madaling salita, ang diglossia ay nangyayari sa isang lugar kung saan
mayroong dalawang nakahihigit na wika ang ginagamit. Halimbawa na lamang sa
Pilipinas, mayroon pa ring pag-aalinlangan at mayroon pa ring mga debate
tungkol sa kung mayroon nga bang diglossia sa ating bansa dahil sa kalituhang
dinadala ng kung ang Filipino nga ba at Tagalog ay dalawang magkaibang wika.
Hanggang sa ngayon, pinipilit na linawin ng Komisyon sa Wikang Filipino na ang
Filipino ay hindi Tagalog, kundi malaking bahagi lamang nito ang ibinase sa
Tagalog at ibinase pa rin naman daw ito sa iba pang mga wika sa Pilipinas.[2]
Kung ako ang tatanungin, hindi naman talaga malalayo ang Tagalog sa Filipino
sapagkat grammar pa lang ng Tagalog at maraming wika sa Tagalog ang ginagamit
sa Filipino. Kung sasabihin nating isang malaking salik ng wika ang grammar na
ginagamit nito, hindi talaga maitatangging tunog Tagalog talaga ang Filipino.
Sa pagiging buhay at dinamiko naman ng wika, sa kanyang pagbuo ng mga bagong
salita at panghihiram pa sa ibang mga wika, maaari kong sabihing nanghihiram
lang naman talaga ang Tagalog, gamit pa rin ang kanyang sariling grammar, mula
sa iba pang mga wika. Kung sasabihin kong nanghihiram ang isang wika sa iba
pang mga wika, bilang isang likas na katangian ng iba pang mga wika, bakit pa
kailangang ibahin pa ang tawag sa Tagalog at tawagin pa itong Filipino kung
Tagalog na Tagalog ang tunog nito sa ating mga pandinig? Pagbabase nga ba ito
sa iba pang mga wika ng Pilipinas kung manghihiram lang ng mga salita at iba
pang mga termino mula sa iba pang regional languages, ni walang grammar na
malayo sa Tagalog ang ginagamit ng nakararami? Sa kabila ng lahat ng ito, nalilito
o nag-iiba pa rin ang aking mga isasagot sa kung ano talaga ang aking wikang
ginagamit: kung Filipino nga ba, na natutunan ko sa paaralan, o yung kinalakhan
kong Tagalog-Cavite, na hindi naman nalalayo sa mga naririnig kong ginagamit ng
aking mga guro at propesor na “Filipino.”
Ayon
pa sa Keywen.com, ang diglossia ay isang sitwasyon kung saan ang mga dialectal
variety ng isang wika ay nagfafunction nang hindi magkapareho.[3]
Dinagdagan pa nila ito na katulad pa ng maraming wika sa Timog Asya, ang wikang
Bengali ay nagpapakita ng isang matinding kalagayan ng diglossia sa pagitan ng
pormal o nakasulat na wika at bernakular o binibigkas/sinasalita na wika. Gaya
ng napagkasunduan noong huling discussion naming noon sa Fil 115, na ang
bernakular na wika ay ang mother tongue ng isang indibidwal, malilinaw na hindi
naman natutunan ng isang tao ang kanyang unang wika (kung nakapagsasalita at
nakaririnig man siya) sa pasulat na paraan, ni hindi ito itinuturo sa kanya.
Natututunan lamang ng isang tao ang kanyang bernakular na wika o mother tongue
sa hindi sapilitang patuloy na pakikinig at paggamit nito. Malamang sa
malamang, alam niya agad kung mali ang kanyang napakikinggan sa wikang kanyang
kinagisnan, pero hindi niya maipapaliwanag nang mahusay at malinaw kung bakit.
Dito na pumapasok ang sinasabi kanina tungkol sa pormal o pasulat na wika. Kung
ang paaralan ang may tungkuling ituro na sa mga mag-aaral ang kanilang wikang
natututunan at ginagamit sa pang-araw-araw, bakit Filipino ang itinuro nila sa
kanila. Okay lang sana kung Tagalog/Filipino ang bernakular na wika ng isang
bata pero paano kung hindi? Isa pang magandang punto sa depinisyong ipinahayag
sa talatang ito na iba ang wikang pasulat sa wikang pasalita o pagbigkas. Mangyari
lang din lamang, ayon sa depinisyon ng register na nag-iiba ang wikang ating
ginagamit depende sa sitwasyong ating kinapapalooban: kung tayo man ay nasa
loob ng silid-aralan e pormal, at kung kasama ang ating mga kaibigan ay di
pormal. Magkaiba talaga. Bakit nga ba, sa kung isang wika lang naman ang
ginagamit, e bakas pa rin ang malinaw na pagkakaiba sa wikang ginagamit sa pasulat
at pabigkas ng mga tao? Mula rito, maaari kong sabihing nagkakaroon pa rin ng
mga variety ang wika, hindi lamang base sa lokasyong heyograpikal, hindi lamang
base sa uring kinapapalooban sa lipunan at hindi lamang sa bawat nag-iisang
indibidwal, kundi mayroon ding variety ang wika depende sa kung sino ang iyong
gustong padalhan ng mensahe. Sa kabila ng kaliwanagang ito, may tanong pa rin
akong susubukang sagutin. Bakit magkaiba ang wikang pasulat at wikang pasalita?
Laganap na, lalung-lalo dito sa unibersidad ang sinasabing ponolohikal na
variety ng wikang Filipino na nagsasabing ‘kung ano ang bigkas ay siya ring
baybay.’ Kung pasalita lang naman ang pag-uusapan, hindi naman na talaga
kailangan pang magtalo dahil sa nagkakarinigan at nagkakasagutan lang naman ang
mga tao sa bawat pakikipagtalastasang kanilang gagawin. Pero kung ipapasulat mo
na sa kanila ang kanilang mga sinasabi, lalu na sa wikang Filipino, at kung may
susunod pa sa ponolohikal na variety na nabanggit, magkakaroon pa rin ng
maraming pagkakaiba mga isusulat na salita. Halimbawa na lamang, maaari kong
isulat ang salitang phonology sa
wikang Filipino sa dalawang magkaibang paraan: maaari itong maging fonoloji o ponolohiya. Kung talagang ayaw pang manghiram, tulad ng ilang mga
puristang Filipino, gagamit pa ako ng isang salitang “malalim” na maaaring
katumbas ng nabanggit na salita. Kung susumahin, nagkakaroon pa rin ng mga
pagkakaiba sa mga pagkakaiba ng wikang ating ginagamit. Nagkakaroon ng
pagkakaiba sapagkat nagbabago ang kalayaan ng isang tao kung hindi niya ramdam
sa isang sitwasyon kung kailangan niyang pansining maigi ang wikang kanyang
ginagamit.
No comments:
Post a Comment