Batis ng Diwa
Buhay Masci
uncut, mahaba, pinilit
Intro-
Hindi ko alam ang gagawin ko. Unang-una sa lahat, isusulat ko ito dahil nabitin ako noong pinasulat kami ng mumunting aklat noong ako ay nasa 4th year high school. Pasulatin ba naman kami ng kuwento tungkol sa buhay namin sa Masci sa kakaunting mga pahina lamang. Noong una kong marinig ang nasabing ipagagawa sa amin, na-excite talaga ako nang sobra kasi pangarap ko talagang makasulat ng sarili kong libro. Yung tipo ng librong marami-raming pages, hindi glossy, nasa puting mga pahina, maliit at matutuwa ako sa tuwing binabasa ko. Talagang yung pangarap kong libro umakyat, sumabog sa buong utak ko nang mabigyan ng pagkakataon noong high school. Nang sinimulan ko na ang nasabing proyekto, dumami nang dumami ang aking gustong isulat, natuwa at nahiya sa pag-aalala ng mga karanasang masarap balik-balikan at pakonti nang pakonti ang mga pahinang maaaring masulatan. Nang malamang imposibleng maisulat ang isang napakahabang kuwento sa kakaunting papel, itinuon ko na lamang sa isang ideya, isang bagay, isa sa mga pakiramdam at dahilan kung bakit gumigising pa rin ako ng 3:45 AM noong high school para pumasok - pag-ibig. Pero pipiliting isulat ng aking mahiwagang utak at ballpen ang aking second version ng Buhay Masci (pangalan ng biting proyekto) nang hindi puro tungkol sa pag-ibig. Pangalawa, ang mga isusulat ko rito ay base sa mga nararamdaman, naramdaman ko, nakita ko, naunawaan ko, naranasan ko, mga gusto kong ipahatid, mga trip kong ipagyabang at mga nahawakan, nadikitan at pinisil ko. Wala akong pakialam, at uulitin ko, wala akong pakialam at kung hindi mo pa rin naintindihan o sadyang ayaw mo talaga, wala akong pakialam kung labag sa kalooban ng mambabasa ang kanyang makikita, kung walang katotohanan ang mga sinasabi at kung bakit walang magic at milagro ang nangyayari sa buhay ko. Hindi ko na aanhin ang mga reklamo; isara na lang ito at maglaro na lang ng kung ano. Bagamat mahalaga pa rin para sa akin ang reaksyon ng mambabasa, mas importante pa rin para sa akin yung gusto kong isulat, yung gusto kong binabasa. Okay lang punahin, huwag lang editin o gayahin. Sa huli ay hindi ko masisigurado kung tatapusin mo ito kasi boring ang daloy ng utak ko at wala lang talaga akong magawa sa boarding house matapos mag-Dota, manood ng Chuck at tapusin ang reaction paper sa English 11. Hindi pa talaga ako inaantok.
Buhay Masci
uncut, mahaba, pinilit
Intro-
Hindi ko alam ang gagawin ko. Unang-una sa lahat, isusulat ko ito dahil nabitin ako noong pinasulat kami ng mumunting aklat noong ako ay nasa 4th year high school. Pasulatin ba naman kami ng kuwento tungkol sa buhay namin sa Masci sa kakaunting mga pahina lamang. Noong una kong marinig ang nasabing ipagagawa sa amin, na-excite talaga ako nang sobra kasi pangarap ko talagang makasulat ng sarili kong libro. Yung tipo ng librong marami-raming pages, hindi glossy, nasa puting mga pahina, maliit at matutuwa ako sa tuwing binabasa ko. Talagang yung pangarap kong libro umakyat, sumabog sa buong utak ko nang mabigyan ng pagkakataon noong high school. Nang sinimulan ko na ang nasabing proyekto, dumami nang dumami ang aking gustong isulat, natuwa at nahiya sa pag-aalala ng mga karanasang masarap balik-balikan at pakonti nang pakonti ang mga pahinang maaaring masulatan. Nang malamang imposibleng maisulat ang isang napakahabang kuwento sa kakaunting papel, itinuon ko na lamang sa isang ideya, isang bagay, isa sa mga pakiramdam at dahilan kung bakit gumigising pa rin ako ng 3:45 AM noong high school para pumasok - pag-ibig. Pero pipiliting isulat ng aking mahiwagang utak at ballpen ang aking second version ng Buhay Masci (pangalan ng biting proyekto) nang hindi puro tungkol sa pag-ibig. Pangalawa, ang mga isusulat ko rito ay base sa mga nararamdaman, naramdaman ko, nakita ko, naunawaan ko, naranasan ko, mga gusto kong ipahatid, mga trip kong ipagyabang at mga nahawakan, nadikitan at pinisil ko. Wala akong pakialam, at uulitin ko, wala akong pakialam at kung hindi mo pa rin naintindihan o sadyang ayaw mo talaga, wala akong pakialam kung labag sa kalooban ng mambabasa ang kanyang makikita, kung walang katotohanan ang mga sinasabi at kung bakit walang magic at milagro ang nangyayari sa buhay ko. Hindi ko na aanhin ang mga reklamo; isara na lang ito at maglaro na lang ng kung ano. Bagamat mahalaga pa rin para sa akin ang reaksyon ng mambabasa, mas importante pa rin para sa akin yung gusto kong isulat, yung gusto kong binabasa. Okay lang punahin, huwag lang editin o gayahin. Sa huli ay hindi ko masisigurado kung tatapusin mo ito kasi boring ang daloy ng utak ko at wala lang talaga akong magawa sa boarding house matapos mag-Dota, manood ng Chuck at tapusin ang reaction paper sa English 11. Hindi pa talaga ako inaantok.
~
Hindi ko alam ang gagawin ko. Matapos naming bumaba ni Kuya mula sa service na aming sinakyan mula pa sa Cavite ay pumasok na kami ng
#
Pasensya na, nakalimutan kong sabihin. Sa daloy ng aking pagsusulat ay malaki ang posibilidad na makalimutan ko ang mga detalye noong high school at magkahalu-halo ang aking mga sinasabi. Kahit na ganito, pagsisikapan kong maisulat ang buong karanasan nang ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari, isusulat ang totoo at babawasan ang mga mali at sablay na pagkakasulat.
~
asul na gate ng Masci. Manila Science pa noon ang tawag ko sa paaralang nagturo sa akin ng kung anu-ano sa high school. Naniniwala akong hindi Masci ang tawag kaagad ng mga first year at kailangan mong paghirapan at pagsikapan ang karapatang tawagin ang Masci ng 'Masci'. Para rin sa akin, hindi ka rin matatawag na Mascian kapag pumasa ka lang ng entrance test at interview. May mga batang Mascians, kalahating Mascians at dugong Mascians. Kaya kong bumuo ng listahan para makita mo kung Mascian ka talaga pero baka mas makita pa kung ikukuwento ko na lang ang buhay ko, sa Masci. Ako? Baka kalahating Mascian lang.
Una kong nasulyapan ang kapwa kong mga freshies paglampas namin ng gate ni Kuya. Nalaman kong mga 1st year lang yung nagkukumpulang mga estudyante, yung nakita ko kasi, lahat sila ay nagsisiksikan para sa isang blackboard ng aming mga schedules para sa isang buong taon. Alam kong kulang pa ang nasabing ebidensya pero nakita ko sa mga mukha nila ang kaba at pagkaatat dahil baka ikamatay nila ang hindi pagkakakopya ng sked. Hindi ko rin alam noon kung matatawa ako o kakabahan sa sumalubong na pangitain sa akin sa aking unang araw noong high school. Sa pag-ipon ng tensyon sa aking ulo, hinanap at nilapitan ko si Kuya. Halatang ayaw niya akong bigyan ng kahit na anong hinula ni manual para sa Masci at gusto niya kong matuto nang walang gabay gaya ng naranasan niya noong una niyang ring itinapak ang bagong pares ng kanyang black leather shoes sa Masci. Sinenyasan niya lamang ako na lumayo ako sa kanya at makihalubilo raw ako sa aking mga kaantas. Noon, nung ginawa niya iyon sa akin ay nainis talaga ako pero nagpapasalamat ako sa kanya sapagkat mas masarap sa pakiramdam kung may nadiskubre kang isang bagay nang walang nagbibigay ng tulong sa'yo. At iyon, naging maingay nga ang unang araw ko, ang aking mga unang sandali sa Masci pero nagtaka ako nung nasa ikalawang taon na ako at sa mga sumunod pang mga taon e hindi na ako nakakita ng mga pesteng freshies na nagkukumpulan para sa sked nila sa pesteng blackboard.
Matapos akong senyasan ni Kuya, kumalat ang kaba sa buong katawan ko; ito na, ito na talaga. Kailangan ko na agad magdesisyon kung makikisalamuha ako o hihintayin kong may kumausap sa akin. Sa mga normal na pagkakataon, alam kong pinakamabisa para sa akin, at tanging mabisang paraan para sa akin upang magkaroon ako ng kausap ay sa pamamagitan ng isang tanong, tsaka kailangan lalaki yung makakausap ko. Wala talaga akong bilib sa sarili ko kaya 'pag tinatanong lang din ako ng babae ay saka ko lang siya nakakausap. Pagkatapos ng ilang linyang pagpa-practice sa isipan, itinulak ko na ang aking sarili upang magtanong sa isang estudyanteng mukhang bano sa Masci katulad ko kung ano ang section niya. Nang papalapit na ako sa aking target, bigla na lamang inannounce na kailangang magtungo ang lahat ng freshies sa auditorium. Hindi ko na naman alam kung matutuwa ako kasi wala kaming first period class at orientation ang naaamoy ko - wait, lahat pala muna ng estudyante ay pinapunta sa Quad A (wait, hindi ko na talaga maalala kung paano kaming napunta sa auditorium at kung hinahalo ko lang yung mga ala-ala ko noong kumuha ako ng entrance test sa Masci) para sa flag ceremony. Pagkatapos kumanta ng mga kantang hindi ko alam kantahin, pinapunta na kami sa auditorium. Pinaupo kami by section, sa Diligence ako. Doon ko unang nakatabi at nakausap ang una kong malupit na kaibigan sa Masci - si Denielle. Hindi ko na maalala kung paano kami nagpalitan ng mga pangalan at wala rin akong ideya noong magkakaroon ako ng malulupit na tawanan kasama si Denielle hanggang 4th year.
Ang naaalala ko lang noong orientation sa auditorium ay yung napakaagang flag ceremony at pagbati namin ng 'Mabuhay, it's nice to see you!'
Flag ceremony. Darating ako sa Masci ng mga 6:30, medyo marami nang estudyante ang nakaupo sa tapat ng Main Building. Doon ko nakuha ang sarili naming lugar habang naghihintay pumila bago pumasok ng Quad A para sa flag ceremony. Bawat grupo ng mga maaagang estudyante ay may sari-sariling mga puwesto sa pila papasok. Binuo o maaari ring sabihing nabuo ang mga nasabing grupo para sa mga nangongopya ng assignment, nagpapakopya ng assignments, nagbabasa ng Libre, nagbabasa ng leakages ng quizzes at long tests, nagbabasa ng libro, notebook, text ng nanay, text ng crush, nagrereview, nagpapapansin, naghahanap ng papansinin, nagpra-practice ng presentation, nagsusulat ng report, nagprapraktis ng report, kulang sa tulog at naghahabol, wala pang almusal, nanliligaw, nagpapaligaw at para sa mga wala pang magawa, para tumambay.
Doon sa mga wala at mayroong assignments, hindi maaaring walang kapalit ang isang sagot. Puwede kang manlibre, magpakopya sa ibang subject, magpakopya sa exam. Kung malas ka at sinalo mo ang mga kamalasang pagkaubos ng allowance at sobrang katamaran sa mga subjects, lalapit ka na talaga sa mga hulog ng langit para makakuha ng sagot sa takda. Mas maigi kung hindi mo close yung hihingian mo ng kopya. Oo, minsan mas maganda talaga 'pag hindi mo kaibigan lahat ng classmates mo pero hindi mo rin naman kaaway. Mahihiya na ngang humingi ng kapalit mula sa'yo, sigurado ka pang tama yung mga sagot mo kasi nagpakopya siya tsaka hulog kasi nga siya ng langit.
Doon naman sa mga nagbabasa at nagpapabasa ng libre, nakukuha yung dyaryo sa LRT at libre yun. Pagdating ng mga estudyanteng may Libre, maaaring nabasa na nila ito o hindi pa. Kapag nabasa na nila, parating mayroong isa pang estudyanteang hihiram noon - ako. Wala na akong pakialam sa balita kasi lahat na lang nagtataas, yumayaman, humihirap at lumalangoy sa dagat ng basura. Tinitingnan ko lang yung pictures tapos dederetso na ako sa comics at jokes. Hindi ko alam kung bakit simula noon hanggang 4th year, nakaugalian ko nang mang-agaw at humiram ng Libre para lang sa pictures, comics at jokes. Siguro kasi kahit lubhang corny talaga yung mga bitaw ng pagpapatawa sa comics at jokes, medyo okay na rin sa akin yung kahit kaunting pagpapangiti, pampasigla para sa bagong araw ng hamon, salakay ng mga guro at init ng mga silid-aralan. Kapag nabilisan naman ako sa aking routine ng paggamit ng Libre, sinusubukan ko i-beat ang aking personal high score sa crossword puzzles na 2 words.
Para sa mga nagbabasa ng libro at notes bago mag-quiz, test o exam, masasabi kong ginabi rin sila ng uwi tulad ko, walang naaabutang balita sa TV, humarap sa computer, nagpanggap na gumawa ng assignment at nag-ym magdamag. Todo aral ang ginagawa ng mga tao, todo basa, todo tanong, todo paturo, parang walang ginawang matino sa bahay. Kung sa bagay, hindi na rin sila masisisi, todo lecture, todo dada at todo bato ng requirements sa lahat ng subjects din naman ang sinasalo ng mga estudyante. Kulang ang weekends para sa pahinga, lampas kalahati ng araw nasa school ka, lampas kalahati ng oras mo sa bahay gagawa ka ng assignments at mag-aaral, lampas kalahat ng pag-aaral na ito at pagbabasa mo sa bahay ay pakiramdam mo naman nagbabasa ka, nababasa mo ang mga salita, isang buong pangungusap. Akala mo pumapasok sa kokote mo pero hindi mo na-gets kasi puro pagod at gagawin kinabukasan ang nasa isip mo. Susubukan mong bumalik mula sa simula pero hindi mo pa rin mage-gets, babalik ka ulit, mage-gets mo na nang kaunti. Hihiga ka na sa kama mo para magbasa pa. Akala mo ulit nag-aaral ka pa pero nagbabasa ka na lang. Basa na lang nang basa. Natutuwa ka kapag nakakatapos ka ng isang pangungusap, isang talata, isang pahina. Masaya ka kasi malapit ka nang matapos. Akala mo talaga nag-aaral ka pero nagbabasa ka lang. Leche, yung unan mo ang lambot, maginaw na sa kuwarto mo, iisipin mo ulit yung pagod mo at gagawin mo kinabukasan, habang nagbabasa. Mapagtatanto mong hindi mo na nage-gets yung binabasa mo pero tinamad ka nang bumalik, kanina mo pa rin naman hindi nage-gets. Tuloy pa rin yung pagbabasa mo, akala mo nag-aaral ka. Pumikit kang sandali, sabi mo talagang sandali lang. Pagkagising mong pabigla, kabadong-kabado ka, chineck mo yung orasan, 5 minutes ka lang umidlip. Pumikit kang muli, tiwalang-tiwala sa sarili, wala ka nang pakialam sa mundo. Bigla mong narinig yung katulong o nanay mo, ginigising ka na. Tiningnan mo yung relo mo, pati orasan. Hindi mo alam kung bakit mo pa ginawa iyon e alam mo namang 'pag ginising ka nang ganoon ay late ka na at kailangan mo nang magmadali. Wala ka nang oras pang sermonan ang sarili pati ang pesteng alarm clock. Darating ka ng school nang walang laman ang tiyan at basa ang buhok, nagmamadali. Makikita mo yung mga ka-batch mong nagbabasa, wala ring nagawa kagabi, sumusubok ulit ma-gets yung lesson. Sasanib ka na sa grupo mo, makikibasa, todo basa, todo paturo, todo tanong, kasi malapit nang mag-flag ceremony. May pakialam ka na ulit sa mundo.
Sa mga malalanding crush at may crush, puwede rin ang oras ng pagpila bago mag-flag ceremony para sa kanilang paglalandian, pagpapakipot, pagpapapansin, paghahanap, pagpapahanap at paghihintay. Sa pagkadami-dami ng mga taong pumapasok sa gate at dumadaan tuwing umaga, hanggang sa pag-upo lamang nang magkatabi ang puwedeng gawin o para sa mga malalan- malalantad na tao, harana, gimik, regalo at pasimpleng yakap at holding hands lamang ang puwedeng makita ng audience. Big deal na para sa kanila ang halik sa pisngi. Para sa mga bagong insulto at bagong tulak pa lamang, obvious nang maririnig ang mga nangangantsaw at mga 'di-maawat-awat na mga tanong mula sa mga taga-hanga o mga madalas na sanhi ng nabuong pares kahit na sa loob nila paminsan-minsan ay selos na selos o inggit na inggit na sila. Kapag sinuwerte naman at nagtagal ang dalawa, lubhang bababa ang dami ng lalapit sa kanila sa pila, mawawalan ng fans at madalas mahiwalay sa kani-kanilang mga grupo.
Tungkol naman sa mga nagpra-practice ng presentations o reports, okay lang kung maliit na grupo lamang ang mag-eensayo sa pila kasi magkakasya pa at para hindi masyadong maingay ngunit kapag buong klase na ang kailangang mag-present, kadalasang dumederetso ang mga mag-aaral sa Quad A o sa stage para sa mas malawak na lugar at para ma-imagine na rin nila ang pakiramdam kapag tinitingnan at pinagmamasdan ng mga matang mapanghusga, tumatawa, humahalakhak, tinatamaan, kinakabahan, nababagot, inaantok, gumagawa ng assignment, bastos at masaya kasi nade-delay ang first period. Hindi naman sa ritwal ang mga nagpre-present pero maraming masaya kapag walang first period kaya madalas gawan ng paraan at nagagawan naman ng paraan ng mga estudyante para humaba ang mga palabas sa stage.
Sa mga nakapila, hindi mawawala ang mga natutulog. Yung tipo ng mga taong pasok gate-laglag gamit-indian sit-bagsak ulo. Kagaya ng nasabi kanina, marami sa mga mag-aaral na ito ang nagpuyat sa pag-aaral, yata. Mayroon ding nagpuyat kalalaro, kapapapansin sa ym, kagagawa ng mga pesteng project at kanonood ng hindi maiwan-iwanang kay sarap balik-balikan at nakaiinis 'pag namimiss na mga teleserye at mga luto-luto sa telebisyon. Kapag wala ka pa ring nadali sa mga halimbawa ng mga taong bagsak-tulog, marahil ay isa ka na sa mga taong kulang pa ang walong oras na tulog at hindi babangon ng dalawang araw mula sa kama kapag hindi pa ginising. Totoong hindi sapat ang oras ng pagpila kaya yung iba, alas sais o kahit alas singko pa lamang ay nasa Masci na para matulog. Yung iba bumabagsak na ang ulo, payuku-yuko, papikit-pikit ang mga mata kapag hapon na at nagdi-discuss lang ang guro. Alam mong nakaupo ka sa classroom at dumadada ang teacher mo sa harap ng blackboard. Alam mo ring katabi mo ang mga classmates mo pero hinihigop na talaga yung utak, diwa at mga mata mo ng antok. Sabi mo sa sarili mo, ibubuka mo na nang bonggang-bongga yung mga mata mo tapos magugulat ka na lang tumalbog na yung ulo mo, para ka lang nasa jeep. Kadalasang mahuhuli mong nakatingin at nakangiti sa'yo yung kaklase mo, hindi mo na inisip kung dino-drawingan ka na sa mukha, pinagtsitsismisan ka na, sinusumbong, tumalbog ka na naman. Sabi mo sa sarili mo last na 'yun at ibubuka mo na talaga nang bonggang-bongga yung mga mata mo tapos bigla kang nagulat sa ingay ng mga armchairs ng nagsisitayuan mong mga kaklase, yun na yung huling talbog mo.
At ang huli, yung wala talagang ginagawa, yung mga nakatambay. Para sa mga taong nakikita lahat ng uri ng taong pumipila, alam nila lahat ng nangyayari at puwede silang manghimasok ng kahit na anong grupo pero aalis din agad. Alam nila sa sarili nilang hindi totoo lahat ng nakikita nilang palabas sa pila, na halos lahat e hindi mo makita ang kanilang mga tunay na kulay dahil sa labis na paggaya at pagkakapareho ng mga tao sa grupo. Alam nilang mas kilala nila yung mga katambay nila kasi hindi lessons or assignments ang inaatupag sa pila, hindi pesteng love life at pakikipaglandian, hindi mga jokes at crosswords sa Libre at lalong hindi mga presentation sa stage kundi mga normal na usapan lamang. Sila yung mga taong kayang lumaya sa pagkakapare-pareho ng ibang tao at grupo, hindi nila maunawaan kung bakit hindi sila makabuo ng pagkatao ng isang tao, mula sa naiibang mga grupo. Mas gusto nila yung nakikipag-usap lang sa pila, mga kuwento tungkol sa buhay, nakatutuwa at nakahihiyang mga karanasan, mga biglaang jokes, simpleng pagbabahagi ng mga gusto sa buhay at mga plano para sa uwian, nakikipagkuwentuhan, nakikisalamuha sa lahat ng uri ng tao, hindi plastik, hindi choosy, masaya, walang pakialam, kuntento sa nangyayari, saka lang mamomroblema kapag lunch at vacant na walang teacher, payapa ang loob, hindi nagpapanggap. Ginagawa nila yung gusto nila, hindi yung gusto ng guro nila, hindi yung gusto ng iba, ng mga taong nakapalibot sa kanila, mamayang lunch na ang pagpapanggap.
Matapos ang siguro'y humigi't kumulang tatlumpung minutong panonood ng palabas sa TV, aayusin na ng Department Heads o kaya ng CAT officers, o ng SSG officers o kaya ni Mr. Bangayan ang mga pila ng hiwalay na lalaki at babae sa magkabilang gilid ng Main Building. Hinahati ang mga naglalandian, pinapatahimik ang mga pagprapraktis at dinadaan sa tingin ang mga nagbabasa. Sa kaunting mga segundo ay tumutuwid ang parehong pila, tapos ang mga palabas, papasok na sa Quad A para sa flag ceremony at makikinig sa mga announcements. Gustung-gusto kong sina Ma'am Parcon o Ma'am Fajardo ang mga nagsasabi ng announcements kasi nakukuha lang sa tingin ang mga estudyante, tumitigil ang mundo, ang oras, instant peace and quiet... quiet..., ang sarap umepal ng sigaw kapag ganoon kapayapa. Kapag gumanda-ganda pa ang umaga mo ay may mga napapahiya pang estudyante sa stage na tinawag ang pangalan at section kasi maingay. Naalala ko, noong 3rd year, kinuha ni Ma'am Fajardo yung ID ko kasi hindi rin ako makaalala kung nasa tenga ko yung earphones ng iPod ko o maingay lang ako. Basta ang alam ko flag ceremony yun. Pagkatapos ng announcements, pinapaakyat na ang mga estudyante, o pinapaalis na para sa kanilang first period classes.
Pagkatapos ng orientation sa auditorium, itinour kami ng upperclassmen sa Masci. Noong elementary kasi ako, maliit lang yung school ko kumpara sa Masci. Kaya noong itinour kami e sumabog yung utak ko kasi baka hindi ko matandaan lahat ng rooms at buildings pero walang'ya, bago matapos ang first quarter ng first year e liit na liit ako sa Masci. Magsasawa kang tumambay sa Bordner, 4th floor ng Main, harap ng Maceda, stage at Quad A pero mamimiss mo. Pinauwi na yata kami pagkatapos ng tour.
Tapos na ang intro, kabadong-kabado na ako pero walang-wala akong ideya na sasabak ako kinabukasan.
First Year-
(___ ________ ____ _____ ___ ?)
Una kong nasulyapan ang kapwa kong mga freshies paglampas namin ng gate ni Kuya. Nalaman kong mga 1st year lang yung nagkukumpulang mga estudyante, yung nakita ko kasi, lahat sila ay nagsisiksikan para sa isang blackboard ng aming mga schedules para sa isang buong taon. Alam kong kulang pa ang nasabing ebidensya pero nakita ko sa mga mukha nila ang kaba at pagkaatat dahil baka ikamatay nila ang hindi pagkakakopya ng sked. Hindi ko rin alam noon kung matatawa ako o kakabahan sa sumalubong na pangitain sa akin sa aking unang araw noong high school. Sa pag-ipon ng tensyon sa aking ulo, hinanap at nilapitan ko si Kuya. Halatang ayaw niya akong bigyan ng kahit na anong hinula ni manual para sa Masci at gusto niya kong matuto nang walang gabay gaya ng naranasan niya noong una niyang ring itinapak ang bagong pares ng kanyang black leather shoes sa Masci. Sinenyasan niya lamang ako na lumayo ako sa kanya at makihalubilo raw ako sa aking mga kaantas. Noon, nung ginawa niya iyon sa akin ay nainis talaga ako pero nagpapasalamat ako sa kanya sapagkat mas masarap sa pakiramdam kung may nadiskubre kang isang bagay nang walang nagbibigay ng tulong sa'yo. At iyon, naging maingay nga ang unang araw ko, ang aking mga unang sandali sa Masci pero nagtaka ako nung nasa ikalawang taon na ako at sa mga sumunod pang mga taon e hindi na ako nakakita ng mga pesteng freshies na nagkukumpulan para sa sked nila sa pesteng blackboard.
Matapos akong senyasan ni Kuya, kumalat ang kaba sa buong katawan ko; ito na, ito na talaga. Kailangan ko na agad magdesisyon kung makikisalamuha ako o hihintayin kong may kumausap sa akin. Sa mga normal na pagkakataon, alam kong pinakamabisa para sa akin, at tanging mabisang paraan para sa akin upang magkaroon ako ng kausap ay sa pamamagitan ng isang tanong, tsaka kailangan lalaki yung makakausap ko. Wala talaga akong bilib sa sarili ko kaya 'pag tinatanong lang din ako ng babae ay saka ko lang siya nakakausap. Pagkatapos ng ilang linyang pagpa-practice sa isipan, itinulak ko na ang aking sarili upang magtanong sa isang estudyanteng mukhang bano sa Masci katulad ko kung ano ang section niya. Nang papalapit na ako sa aking target, bigla na lamang inannounce na kailangang magtungo ang lahat ng freshies sa auditorium. Hindi ko na naman alam kung matutuwa ako kasi wala kaming first period class at orientation ang naaamoy ko - wait, lahat pala muna ng estudyante ay pinapunta sa Quad A (wait, hindi ko na talaga maalala kung paano kaming napunta sa auditorium at kung hinahalo ko lang yung mga ala-ala ko noong kumuha ako ng entrance test sa Masci) para sa flag ceremony. Pagkatapos kumanta ng mga kantang hindi ko alam kantahin, pinapunta na kami sa auditorium. Pinaupo kami by section, sa Diligence ako. Doon ko unang nakatabi at nakausap ang una kong malupit na kaibigan sa Masci - si Denielle. Hindi ko na maalala kung paano kami nagpalitan ng mga pangalan at wala rin akong ideya noong magkakaroon ako ng malulupit na tawanan kasama si Denielle hanggang 4th year.
Ang naaalala ko lang noong orientation sa auditorium ay yung napakaagang flag ceremony at pagbati namin ng 'Mabuhay, it's nice to see you!'
Flag ceremony. Darating ako sa Masci ng mga 6:30, medyo marami nang estudyante ang nakaupo sa tapat ng Main Building. Doon ko nakuha ang sarili naming lugar habang naghihintay pumila bago pumasok ng Quad A para sa flag ceremony. Bawat grupo ng mga maaagang estudyante ay may sari-sariling mga puwesto sa pila papasok. Binuo o maaari ring sabihing nabuo ang mga nasabing grupo para sa mga nangongopya ng assignment, nagpapakopya ng assignments, nagbabasa ng Libre, nagbabasa ng leakages ng quizzes at long tests, nagbabasa ng libro, notebook, text ng nanay, text ng crush, nagrereview, nagpapapansin, naghahanap ng papansinin, nagpra-practice ng presentation, nagsusulat ng report, nagprapraktis ng report, kulang sa tulog at naghahabol, wala pang almusal, nanliligaw, nagpapaligaw at para sa mga wala pang magawa, para tumambay.
Doon sa mga wala at mayroong assignments, hindi maaaring walang kapalit ang isang sagot. Puwede kang manlibre, magpakopya sa ibang subject, magpakopya sa exam. Kung malas ka at sinalo mo ang mga kamalasang pagkaubos ng allowance at sobrang katamaran sa mga subjects, lalapit ka na talaga sa mga hulog ng langit para makakuha ng sagot sa takda. Mas maigi kung hindi mo close yung hihingian mo ng kopya. Oo, minsan mas maganda talaga 'pag hindi mo kaibigan lahat ng classmates mo pero hindi mo rin naman kaaway. Mahihiya na ngang humingi ng kapalit mula sa'yo, sigurado ka pang tama yung mga sagot mo kasi nagpakopya siya tsaka hulog kasi nga siya ng langit.
Doon naman sa mga nagbabasa at nagpapabasa ng libre, nakukuha yung dyaryo sa LRT at libre yun. Pagdating ng mga estudyanteng may Libre, maaaring nabasa na nila ito o hindi pa. Kapag nabasa na nila, parating mayroong isa pang estudyanteang hihiram noon - ako. Wala na akong pakialam sa balita kasi lahat na lang nagtataas, yumayaman, humihirap at lumalangoy sa dagat ng basura. Tinitingnan ko lang yung pictures tapos dederetso na ako sa comics at jokes. Hindi ko alam kung bakit simula noon hanggang 4th year, nakaugalian ko nang mang-agaw at humiram ng Libre para lang sa pictures, comics at jokes. Siguro kasi kahit lubhang corny talaga yung mga bitaw ng pagpapatawa sa comics at jokes, medyo okay na rin sa akin yung kahit kaunting pagpapangiti, pampasigla para sa bagong araw ng hamon, salakay ng mga guro at init ng mga silid-aralan. Kapag nabilisan naman ako sa aking routine ng paggamit ng Libre, sinusubukan ko i-beat ang aking personal high score sa crossword puzzles na 2 words.
Para sa mga nagbabasa ng libro at notes bago mag-quiz, test o exam, masasabi kong ginabi rin sila ng uwi tulad ko, walang naaabutang balita sa TV, humarap sa computer, nagpanggap na gumawa ng assignment at nag-ym magdamag. Todo aral ang ginagawa ng mga tao, todo basa, todo tanong, todo paturo, parang walang ginawang matino sa bahay. Kung sa bagay, hindi na rin sila masisisi, todo lecture, todo dada at todo bato ng requirements sa lahat ng subjects din naman ang sinasalo ng mga estudyante. Kulang ang weekends para sa pahinga, lampas kalahati ng araw nasa school ka, lampas kalahati ng oras mo sa bahay gagawa ka ng assignments at mag-aaral, lampas kalahat ng pag-aaral na ito at pagbabasa mo sa bahay ay pakiramdam mo naman nagbabasa ka, nababasa mo ang mga salita, isang buong pangungusap. Akala mo pumapasok sa kokote mo pero hindi mo na-gets kasi puro pagod at gagawin kinabukasan ang nasa isip mo. Susubukan mong bumalik mula sa simula pero hindi mo pa rin mage-gets, babalik ka ulit, mage-gets mo na nang kaunti. Hihiga ka na sa kama mo para magbasa pa. Akala mo ulit nag-aaral ka pa pero nagbabasa ka na lang. Basa na lang nang basa. Natutuwa ka kapag nakakatapos ka ng isang pangungusap, isang talata, isang pahina. Masaya ka kasi malapit ka nang matapos. Akala mo talaga nag-aaral ka pero nagbabasa ka lang. Leche, yung unan mo ang lambot, maginaw na sa kuwarto mo, iisipin mo ulit yung pagod mo at gagawin mo kinabukasan, habang nagbabasa. Mapagtatanto mong hindi mo na nage-gets yung binabasa mo pero tinamad ka nang bumalik, kanina mo pa rin naman hindi nage-gets. Tuloy pa rin yung pagbabasa mo, akala mo nag-aaral ka. Pumikit kang sandali, sabi mo talagang sandali lang. Pagkagising mong pabigla, kabadong-kabado ka, chineck mo yung orasan, 5 minutes ka lang umidlip. Pumikit kang muli, tiwalang-tiwala sa sarili, wala ka nang pakialam sa mundo. Bigla mong narinig yung katulong o nanay mo, ginigising ka na. Tiningnan mo yung relo mo, pati orasan. Hindi mo alam kung bakit mo pa ginawa iyon e alam mo namang 'pag ginising ka nang ganoon ay late ka na at kailangan mo nang magmadali. Wala ka nang oras pang sermonan ang sarili pati ang pesteng alarm clock. Darating ka ng school nang walang laman ang tiyan at basa ang buhok, nagmamadali. Makikita mo yung mga ka-batch mong nagbabasa, wala ring nagawa kagabi, sumusubok ulit ma-gets yung lesson. Sasanib ka na sa grupo mo, makikibasa, todo basa, todo paturo, todo tanong, kasi malapit nang mag-flag ceremony. May pakialam ka na ulit sa mundo.
Sa mga malalanding crush at may crush, puwede rin ang oras ng pagpila bago mag-flag ceremony para sa kanilang paglalandian, pagpapakipot, pagpapapansin, paghahanap, pagpapahanap at paghihintay. Sa pagkadami-dami ng mga taong pumapasok sa gate at dumadaan tuwing umaga, hanggang sa pag-upo lamang nang magkatabi ang puwedeng gawin o para sa mga malalan- malalantad na tao, harana, gimik, regalo at pasimpleng yakap at holding hands lamang ang puwedeng makita ng audience. Big deal na para sa kanila ang halik sa pisngi. Para sa mga bagong insulto at bagong tulak pa lamang, obvious nang maririnig ang mga nangangantsaw at mga 'di-maawat-awat na mga tanong mula sa mga taga-hanga o mga madalas na sanhi ng nabuong pares kahit na sa loob nila paminsan-minsan ay selos na selos o inggit na inggit na sila. Kapag sinuwerte naman at nagtagal ang dalawa, lubhang bababa ang dami ng lalapit sa kanila sa pila, mawawalan ng fans at madalas mahiwalay sa kani-kanilang mga grupo.
Tungkol naman sa mga nagpra-practice ng presentations o reports, okay lang kung maliit na grupo lamang ang mag-eensayo sa pila kasi magkakasya pa at para hindi masyadong maingay ngunit kapag buong klase na ang kailangang mag-present, kadalasang dumederetso ang mga mag-aaral sa Quad A o sa stage para sa mas malawak na lugar at para ma-imagine na rin nila ang pakiramdam kapag tinitingnan at pinagmamasdan ng mga matang mapanghusga, tumatawa, humahalakhak, tinatamaan, kinakabahan, nababagot, inaantok, gumagawa ng assignment, bastos at masaya kasi nade-delay ang first period. Hindi naman sa ritwal ang mga nagpre-present pero maraming masaya kapag walang first period kaya madalas gawan ng paraan at nagagawan naman ng paraan ng mga estudyante para humaba ang mga palabas sa stage.
Sa mga nakapila, hindi mawawala ang mga natutulog. Yung tipo ng mga taong pasok gate-laglag gamit-indian sit-bagsak ulo. Kagaya ng nasabi kanina, marami sa mga mag-aaral na ito ang nagpuyat sa pag-aaral, yata. Mayroon ding nagpuyat kalalaro, kapapapansin sa ym, kagagawa ng mga pesteng project at kanonood ng hindi maiwan-iwanang kay sarap balik-balikan at nakaiinis 'pag namimiss na mga teleserye at mga luto-luto sa telebisyon. Kapag wala ka pa ring nadali sa mga halimbawa ng mga taong bagsak-tulog, marahil ay isa ka na sa mga taong kulang pa ang walong oras na tulog at hindi babangon ng dalawang araw mula sa kama kapag hindi pa ginising. Totoong hindi sapat ang oras ng pagpila kaya yung iba, alas sais o kahit alas singko pa lamang ay nasa Masci na para matulog. Yung iba bumabagsak na ang ulo, payuku-yuko, papikit-pikit ang mga mata kapag hapon na at nagdi-discuss lang ang guro. Alam mong nakaupo ka sa classroom at dumadada ang teacher mo sa harap ng blackboard. Alam mo ring katabi mo ang mga classmates mo pero hinihigop na talaga yung utak, diwa at mga mata mo ng antok. Sabi mo sa sarili mo, ibubuka mo na nang bonggang-bongga yung mga mata mo tapos magugulat ka na lang tumalbog na yung ulo mo, para ka lang nasa jeep. Kadalasang mahuhuli mong nakatingin at nakangiti sa'yo yung kaklase mo, hindi mo na inisip kung dino-drawingan ka na sa mukha, pinagtsitsismisan ka na, sinusumbong, tumalbog ka na naman. Sabi mo sa sarili mo last na 'yun at ibubuka mo na talaga nang bonggang-bongga yung mga mata mo tapos bigla kang nagulat sa ingay ng mga armchairs ng nagsisitayuan mong mga kaklase, yun na yung huling talbog mo.
At ang huli, yung wala talagang ginagawa, yung mga nakatambay. Para sa mga taong nakikita lahat ng uri ng taong pumipila, alam nila lahat ng nangyayari at puwede silang manghimasok ng kahit na anong grupo pero aalis din agad. Alam nila sa sarili nilang hindi totoo lahat ng nakikita nilang palabas sa pila, na halos lahat e hindi mo makita ang kanilang mga tunay na kulay dahil sa labis na paggaya at pagkakapareho ng mga tao sa grupo. Alam nilang mas kilala nila yung mga katambay nila kasi hindi lessons or assignments ang inaatupag sa pila, hindi pesteng love life at pakikipaglandian, hindi mga jokes at crosswords sa Libre at lalong hindi mga presentation sa stage kundi mga normal na usapan lamang. Sila yung mga taong kayang lumaya sa pagkakapare-pareho ng ibang tao at grupo, hindi nila maunawaan kung bakit hindi sila makabuo ng pagkatao ng isang tao, mula sa naiibang mga grupo. Mas gusto nila yung nakikipag-usap lang sa pila, mga kuwento tungkol sa buhay, nakatutuwa at nakahihiyang mga karanasan, mga biglaang jokes, simpleng pagbabahagi ng mga gusto sa buhay at mga plano para sa uwian, nakikipagkuwentuhan, nakikisalamuha sa lahat ng uri ng tao, hindi plastik, hindi choosy, masaya, walang pakialam, kuntento sa nangyayari, saka lang mamomroblema kapag lunch at vacant na walang teacher, payapa ang loob, hindi nagpapanggap. Ginagawa nila yung gusto nila, hindi yung gusto ng guro nila, hindi yung gusto ng iba, ng mga taong nakapalibot sa kanila, mamayang lunch na ang pagpapanggap.
Matapos ang siguro'y humigi't kumulang tatlumpung minutong panonood ng palabas sa TV, aayusin na ng Department Heads o kaya ng CAT officers, o ng SSG officers o kaya ni Mr. Bangayan ang mga pila ng hiwalay na lalaki at babae sa magkabilang gilid ng Main Building. Hinahati ang mga naglalandian, pinapatahimik ang mga pagprapraktis at dinadaan sa tingin ang mga nagbabasa. Sa kaunting mga segundo ay tumutuwid ang parehong pila, tapos ang mga palabas, papasok na sa Quad A para sa flag ceremony at makikinig sa mga announcements. Gustung-gusto kong sina Ma'am Parcon o Ma'am Fajardo ang mga nagsasabi ng announcements kasi nakukuha lang sa tingin ang mga estudyante, tumitigil ang mundo, ang oras, instant peace and quiet... quiet..., ang sarap umepal ng sigaw kapag ganoon kapayapa. Kapag gumanda-ganda pa ang umaga mo ay may mga napapahiya pang estudyante sa stage na tinawag ang pangalan at section kasi maingay. Naalala ko, noong 3rd year, kinuha ni Ma'am Fajardo yung ID ko kasi hindi rin ako makaalala kung nasa tenga ko yung earphones ng iPod ko o maingay lang ako. Basta ang alam ko flag ceremony yun. Pagkatapos ng announcements, pinapaakyat na ang mga estudyante, o pinapaalis na para sa kanilang first period classes.
Pagkatapos ng orientation sa auditorium, itinour kami ng upperclassmen sa Masci. Noong elementary kasi ako, maliit lang yung school ko kumpara sa Masci. Kaya noong itinour kami e sumabog yung utak ko kasi baka hindi ko matandaan lahat ng rooms at buildings pero walang'ya, bago matapos ang first quarter ng first year e liit na liit ako sa Masci. Magsasawa kang tumambay sa Bordner, 4th floor ng Main, harap ng Maceda, stage at Quad A pero mamimiss mo. Pinauwi na yata kami pagkatapos ng tour.
Tapos na ang intro, kabadong-kabado na ako pero walang-wala akong ideya na sasabak ako kinabukasan.
First Year-
(___ ________ ____ _____ ___ ?)