July 3, 2013

Filipinas ni Xiao

Pangalan: Xiaoyu Castro
Edad: 5 taong gulang
Ina: Reilyn Castro

Ina: "Bigla na lang siyang nag-i-English. Nakuha niya 'yon sa panonood ng cartoons sa TV. Nagsasalita na siya nang diretso simula noong isang taong gulang pa lang siya. Ipinasok siya sa paaralan noong tatlong taong gulang pa lang. Kapag nagustuhan niya ang isang kanta, nakakabisa niya ang chorus ng isang kanta. Naaalala niya agad ang tono ng chorus ng isang kanta at kaya niya na itong ulitin. Wala siyang problema sa pagsabi ng [p] at [f], pati sa [b] at [v]. Sa [s] lang siya merong problema. Tsaka ito (Xiaoyu), isang beses niya lang makita, kapag nagustuhan niya, madali niyang nagagawa. Halimbawa noon, yung sa hula-hoop. Isang beses pa lang naming ipinakita kung papa'nong gagamitin yung laruang hula-hoop, hiniram niya na agad sa akin. Sinubukan niya 'yon agad. Pagkatapos niya magkamali nang ilang beses, maya-maya e mas marami na siyang nagagawang paikot kaysa sa kaya kong gawin."

Obserbasyon: Matagal makabuo ng isang buong pangungusap ang bata. Mahilig siyang gumamit ng mga katagang tsaka at tas (tapos). Mahilig siya sa mga numero at kulay. Marahil ay iyon ang itinuturo sa kanya sa ngayon. Sinubukan niya ring ibahagi sa akin ang kanyang nalalaman tungkol sa mga araw sa isang linggo. Maaaring sinasabi niya sa akin ang mga natututunan niya sa paaralan at ang mga itinuturo na rin sa kanya ng kanyang Mommy.

Sinubukan kong ipabigkas sa kanya ang mga salitang fifty at pipti. Pareho niya silang nabibigkas nang maayos. Ngunit noong pinabigkas ko na ang filipinas, ang nasasabi niya'y filifinas o kaya nama'y pilipinas. Nagtutunog (th) ang kanyang [s], katulad ng luneth (Lunes) at muth-tatha (mustasa). Siguro, kung sa edad niya, maaaring nalilito pa siya kung magkasunod na ganitong mga halimbawang tunog (p-f/f-p) ang kanyang bibigkasin ngunit sa tingin ko'y makukuha niya naman ito nang tama sa kanya pang paglaki dahil kinaya niya namang makilala ang pagkakaiba ng tunog [p] sa [f].


Sumisigaw siya madalas sa bawat dulong linya ng kanyang inaawit na kanta. Mahilig siyang kumanta ng random na mga pantig gamit ang mga tonong kanyang naaalala. Halimbawa, sa tono ng Call Me Maybe ni Carly Rae Jepsen, ang kanyang mga binibigkas na liriko ay, "bar-ber-ber-bai-bai" ngunit kaya niya ring kantahin nang maayos ang chorus ng nabanggit na kanta.


Napansin kong mabilis ding mag-iba ang pinapaksa ng kanyang mga pangungusap na binibigkas. Ganoon siya gumamit ng mga katagang tas kahit na wala namang direktang kaugnayan ang susunod na sasabihin sa nauna. Halimbawa na lamang: (Tinanong ko kasi siya kung kailan ang kanyang kaarawan.) "May (Mayo) birthday ko. Tapos yung cake ko, chocolate, chocolate, pink. Okay. Dalawa yung chocolate e. Alright? Alright? Okay na (Sa tingin ko'y napapansin niyang itinatype ko ang bawat sinasabi niya kaya niya siguro ako hinintay sa bahaging ito. Ngunit matapos ang panandaliang pagtigil, tuluy-tuloy na ang kanyang pagsasalita.) Yan lang e. Sa birthday ko, meron akong chocolate cake at pink cake. Tapos kapag tinuturuan ako ni Mommy, ganto yung Castro (apelido niya, habang sinusulat niya ang kanyang pangalan sa isang papel). Okay, okay, okay na yan. Ang init!"


Minsan di'y sumasagot siya sa wikang Ingles. Halimbawa na lamang: Kapag tinanong ko siya ng isang oo-o-hindi na tanong, ang isasagot niya lamang ay yeth (yes) o kaya no. Sumisigaw rin siya ng Fire! paminsan-minsan sa kalagitnaan ng pagkanta niya ng random na mga pantig. Sinabi ko ring magbilang naman siya at ang isinagot niya sa akin ay, "No, not again!" Kinuwento rin sa akin ng kanyang Mommy na nagtupi siya ng kanyang mga damit noong araw na iyon. Noong tinanong ko si Xiaoyu kung ilan yung tinupi niyang damit, ang isinagot niya sa akin ay, "Lots some lots some lots some!"


Xiaoyu: "Isusulat ko pangalan ko ah. X. (Itatype ko na sana ang kanyang pangalan.) Hello, tulala ka. Yan. Yan yung pangalan ko. Yan lang yung pangalan ko. May (Mayo) birthday ko. Tapos yung cake ko, chocolate, chocolate, pink. Okay. Dalawa yung chocolate e. Alright, alright, okay na. Yan lang e. Sa birthday ko, meron akong chocolate cake at pink cake. Tapos tinuruan ako ni Mommy, ganto yung Castro (apelido niya, habang sinusulat niya ang kanyang pangalan sa isang papel.) Okay, okay, okay na yan. Ang init!


Cinolor namin kanina yung white, white cake, pink cake, brown cake, black cake. Bukas na daw yung gift tsaka yung cinolor pa namin yung hilahan pag gusto mong magdala ng toys. Tas umuwi na ako. Tas kumain kami ng chicken. Ha? Sabi mo? Kasi pag sinulat mo, erase-in ko yan e. Fire! Tug-tug-tug da-la-la! Fire! Ra-da-da-da! Ikaw, drawing mo rito yung pangalan mo.


Monday, Tuesday ba? Wednesday, Saturday, Linggo, Luneth (Lunes).


Pag wala akong school, pupunta si Kyle dito tas maglalaro kami ng mermaid tsaka Barbie tsaka adun kami sa kusina naglalaro kami ni Kyle tsaka nagtitinda kami nagtitinda sila Mommy tsaka si Daddy. Tsaka pag ano pag umalis na si Kyle tas bumaba- tas pag-a pag ayaw na ng Mommy ni Kyle tas ayaw niya na pumunta tas maglalaro na kami ng laruan ni Kyle, lutuan.


Gusto ko maglaba paglaki, tsaka mag-dryer. Takot ako sa gagamba na lumilipad. Tsaka ayaw ko niwe-wake up pag tulog ako. Inaantok ako pag tulog pa yung iba pag wala akong pasok e. Nakalimmutan ko pang sabihin yung ano yung pumunta kaming SM tas sumakay kami ng roller coaster, tas tinaas ko yung kamay ko tsaka nagtatablet kami. Okay, okay, okay.


Kaya kong magdrawing ng number 1 tsaka number 7, number 5, number 8, number 3. Tsaka number 4! (Magbilang ka.) No! Not again! (Anong favorite mong palabas?) Ahh, finesferb (Phineas and Ferb) tsaka sabi nung ano. Si Perry, may blue tsaka green. May blue at green. La la la-la-la-la, it's so wrong. 


Ang favorite kong color, pink, orange, sandali, sandali. Pink, purple, blue, green, red, orange, di masyado pink, di masyado blue, tsaka di masyado red, tsaka di masyado black, tsaka ginawa kong princess yung toy ko, tsaka socks to e (Ipinakita niya sa akin ang kanyang laruan.).


(Ano yung tinupi mo kanina?) Lots some lots some lots some damit. Pangarap kong magluto!"