Elef

Maraming posibilidad ang puwedeng mangyari kapag ang isang bansa o isang lugar ay mayroong iba’t ibang wikang ginagamit ng mga tao. Maaaring hindi ganoong magkakaugnay tulad ng Switzerland na may German, French at Italian bilang kanilang mga opisyal na wika, dahil sa may iba’t ibang grupo rin marahil sila ng tao na magkakaiba ang unang wikang ginagamit. Sa Canada rin ay mayroon parte sa kanilang lugar na French ang wikang ginagamit at iba pa rin ang Canadian English bilang variation ng wikang English na sinasalita sa kapitbahay nilang Amerikang may American English naman. Maaari rin namang magkakaugnay halos lahat ng mga wika sa isang bansa tulad ng kung anong nararanasan ng Pilipinas sa ngayon. Mayroon din naman kasing teoryang nagsasabing maaaring nanggaling sa iisang wika ang lahat ng wika. May teorya rin naman umaangkop ang wikang ginagamit base sa lugar na tinitirhan ng taong gumagamit nito. Dahil nga naman siguro sa pagkakaiba ng mga lugar sa buong mundo, hindi na rin mahirap sabihing pupuwede nga naman talagang magkaroon ng malalaking pagkakaiba sa mga wika ng lahat ng tao sa mundo kahit na, ayun na nga, pare-pareho lang naman tayong mga tao.

Sa aking mga nakalap ng datos, at base na rin sa nagawa naming table dati tungkol din sa mga wika sa Pilipinas, hinding-hindi pa rin ako nakahanap ng ibang translation sa mata ng Filipino mula sa iba pang mga malaking wika sa bansa. Ipinagtataka ko talaga ito sapagkat bakit ito lang talaga ang magkakapareho sa dalawang beses kong pangangalap ng salin ng salitang mata? Pinag-uusapan ba ng mga ninuno natin ito dati kapag nakikipagkalakalan sa kanila? Bakit iisa lang? Ito ba ang una nating nakikita sa mga bago nating nakakasalamuha? Gustung-gusto ba nating tumitingin sa mata? Hindi ko alam. Pero mula rito, maaari ko namang sabihing magkakapamilya nga ang mga wika natin sa Pilipinas. Sa pangalawang salitang aking napili e napansin kong kakaunti lang ang nagpapalit ng mga titik sa salitang ‘bahay’. Naglalaro lamang sa mga titik na ‘l’ at ‘y’ ang mga magkakahawig na salita. Nariyan din ang kamot at gamat para sa mga kamay. Magkahawig din ang lima at ima sa ibang mga wika para sa nabanggit na napiling salita. Mula sa pagkakahawig na mga ito ay makikita na ang mga tunog ng salita  sa wikang ginagamit o depende na rin sa lugar na ginagamitan nito ay nag-iiba o nagkakaroon nga naman ng variation. Variation sapagkat hindi naman nagkakalayo (tulad nga ng pagkakalarawang magkakahawig) ang mga salita kapag pinakikinggan ang mga ito. Madaling maintindihan kahit na iisang tunog lamang ang papalitan. Nagkakaroon ng mabilis na pagkakaunawaan dahil nga sa malapit sa nauunawaan o naaalalang tunog na nakaimbak sa memory ng isang taong marunong ng wika sa Pilipinas.

Sa ganitong pagkakahawig , tulad ng nagpapalitang ‘d’ at ‘r’ sa ido at iro para sa aso ng Hiligaynon, Bisaya at Mansaka, at ayam naman sa mga wikang Waray, Bikolano at Romblomanon, may dahilang heyograpikal pa rin ang makikita kung titingnang mabuti ang lokasyon ng mga wikang ito sa mapa ng Pilipinas. Nagkakaroon ng pagkakahawig kung magkakalapit nga lang naman ang mga lalawigan, naipapasa ang mga termino, nagagamit ng magkakalapit na mga tao kapag pumupunta sila sa iba’t ibang lugar na malapit sa kanila, at maaaring naipapasok sa wika ng pinuntahang lugar o maaaring isang pamilya lang din o angkan ang pinagmulan saka sila naghiwa-hiwalay ng titirhan para sa mas malawak na sakop at mas mainam, kumportable at maayos na pagkakahati ng mga yamang kailangan nila sa kanilang ikabubuhay. Ang kasong ito ay maaari lang sigurong ipasok sa mga ninuno pa natin, kaya marahil ay nagkakaroon pa ng iba’t ibang variation at pagkakahawig sa mga salita ng iba’t ibang wika ng Pilipinas. Magandang bagay na rin siguro ito sapagkat mas mabilis tayong magkakaunawaang mga Pilipino kung may ganitong maliliit na gap lamang ang mayroon sa iba-ibang tipong bokabularyo ng maraming wika. Kung madali lang din naman tayong magkakaintindihan e malaking bagay na rin iyon para maraming tao na ang nakikilahok sa pagtulong ng pagtataguyod ng isang bansa dahil sa madali lang sana para sa lahat ang pakikipagtalastasan at pagpapasa, pangangalap at pag-aayos ng mga impormasyon.